SKOMPLIKOWANY RODZAJ PRZESŁANIA
Mogą być tylko mniej lub bardziej zręczne, a czysto powierzchowne zastosowania: bądź przez kogoś innego wynalezionego, a więc cudzego języka wypowiedzi, bądź nowych środków technicznych. Ten rodzaj działań należy już jednak do nie interesującej nas tutaj sfery sztuki o charakterze dekoracyjno-rozrywkowym. Najtrudniejszy wreszcie, bo najbardziej skomplikowany i rozbudowany rodzaj przesłania stanowi przekaz postawy lub refleksji filozoficznej. W tym obszarze mieści się bardzo wiele i bardzo różnych w formie manifestacji sztuki współczesnej; te zwłaszcza wszystkie, które zaliczyć można do strefy sacrum i które z filozoficznych pozycji penetrują jakieś wyodrębnione zagadnienie, np. czas lub przestrzeń. Ten typ przesłania ma swoje bardzo odległe tradycje w przeszłości. Należą do nich w równej mierze piramidy starożytnego Egiptu, co kompozycje geometryczne sztuki tantry, bizantyjskie ikony, santa conversatione z naszego kręgu kultury i dżieła zawierające motyw vamtas yanitatum, a z prehistorii człowieczej menhiry i dolmeny — relikty nieznanego kultu lub może symbole ludzkiej’ tęsknoty do przetrwania poza śmierć.